۲ روش اصلی درمان فوبیا چیست؟

فوبیا یا ترس شدید کاملا قابل درمان است و افرادی که مبتلا به انواع فوبیا هستند تقریباً همیشه از این اختلال خود آگاه هستند و این به روند تشخیص و درمان بسیار کمک می کند. صحبت با روان شناس یا روان پزشک اولین قدم مفید برای درمان فوبیا است که کاملا مشخص است.

روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.

به طور کلی اگر فوبیا باعث ایجاد مشکلات جدی نشود در عملکرد و زندگی روزمره ی افراد نشود، اکثر افراد ترجیح می دهند که صرفاً از مواجهه با منبع ترس و محرک فوبیای خود اجتناب و پرهیز کنند پس بسیاری از افراد با فوبیای خاص به دنبال درمان نخواهند بود زیرا این ترس ها اغلب قابل کنترل هستند. اما عموما اجتناب از برخی از فوبیاها مانند فوبیا های پیچیده امکان پذیر نخواهد بود. در این موارد صحبت کردن با یک متخصص و درمانگر روان می تواند اولین قدم برای بهبودی باشد.

برای شناختن انواع فوبیا مقاله ی “انواع فوبیا چیست؟” را بخوانید.

نکته ای که لازم است بدانید این است که اکثر فوبیاها را می توان با درمان مناسب درمان کرد. اما هیچ روش درمانی واحدی وجود ندارد که برای همه افراد مبتلا به فوبیا موثر باشد. بنابراین برای درمان فوبیا به روش موثر بهتر است که فرد با کمک درمانگر روش مناسب برای درمان فوبیای خود را اتخاذ کرده و ادامه دهد.

درمان فوبیا با هدف کاهش علائم ترس و اضطراب و کمک به افراد در مدیریت واکنش های خود نسبت به موضوع فوبیا انجام می شود. پزشک، روانپزشک یا روانشناس ممکن است رفتار درمانی، دارو درمانی یا ترکیبی از هر دو را برای درمان فوبیا توصیه کند. البته لازم است بدانید که عموما برای درمان فوبیا به صورت قطعی، روان درمانی و روانکاوی موثر است و دارو صرفا برای کنترل علائم فوبیا با تشخیص پزشک تجویز می شود.

دارو درمانی برای درمان فوبیا

داروهای زیر برای درمان فوبیا موثر هستند. اما به یاد داشته باشید که مصرف هر گونه دارو حتما حتما باید تحت نظر و تجویز پزشک متخصص انجام گیرد و شما هرگز به صورت خودسرانه نباید دارویی را مصرف کنید. بنابراین هدف از این مقاله صرفا آشنایی شما با انواع داروهای موثر برای کنترل و درمان فوبیا است، نه تجویز دارو برای فوبیای شما!

داروهای بتا بلاکر (مسدود کننده های بتا)

این داروها می توانند علائم فیزیکی و جسمی اضطرابی که هنگام فوبیا رخ می دهد را کاهش دهند. عوارض جانبی مصرف این داروها می تواند شامل ناراحتی معده، احساس خستگی، مشکلاتی در روند خواب و سردی انگشتان شود.

داروهای ضد افسردگی

‏داروهای مهارکننده های بازجذب سروتونین (SSRI)

این داروها نیز معمولاً برای مبتلایان به فوبیا تجویز می شوند. آن ها بر روی سطح سروتونین در مغز انسان تأثیر می گذارند و این تاثیر در نهایت می تواند منجر به خلق و خوی بهتر شود. SSRI ها در ابتدا ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع، مشکلات خواب و سردرد در افراد شوند.

داروهای مهار کننده مونوآمین اکسیداز (MAOI)

اگر SSRI برای فرد جواب مناسبی ندهد، روان پزشک ممکن است یکی از داروهای مهار کننده مونوآمین اکسیداز (MAOI) برای اختلال اضطراب اجتماعی تجویز کند. افرادی که داروهای MAOI را مصرف می کنند ممکن است مجبور شوند از مصرف انواع خاصی از غذاها خودداری کنند. عوارض جانبی این داروها ممکن است در ابتدا شامل سرگیجه، ناراحتی معده، بی قراری ، سردرد و بی خوابی باشد.

‏داروهای ضد افسردگیTricyclic (TCA)

مصرف داروی ضد افسردگی سه حلقه ای (TCA) مانند کلومیپرامین یا آنافرانیل نیز به عنوان کمک کننده ای به کاهش علائم فوبیا است. عوارض جانبی اولیه ی این داروها می تواند شامل خواب آلودگی، تاری دید، یبوست، مشکلات ادرار، ضربان قلب نامنظم، خشکی دهان و لرز باشد.

داروهای آرام بخش

 بنزودیازپین ها نمونه ای از داروهای آرام بخش هستند که ممکن است برای درمان فوبیا توسط روان پزشک تجویز شوند. این داروها ممکن است به کاهش علائم اضطرابی در فرد کمک کنند. البته نکته ی مهم این است که به افرادی با سابقه وابستگی به الکل، نباید داروهای آرام بخش تجویز شود.

اگر فکر می کنید برای درمان فوبیا و کنترل علائم آن نیاز به مشورت با پزشک دارید، با ما تماس بگیرید.

رفتار درمانی برای درمان فوبیا

شناخت انواع فوبیا و درمان آن به شما کمک می کند تا مسیر درستی برای درمان فوبیای خود انتخاب کنید. درمان فوبیا به سه روش کلی توسط روان درمانگر انجام می شود:

1. حساسیت زدایی منظم به روش غرقه سازی تجسمی (تصویر سازی ذهنی از موقعیت هراس)
2. حساسیت زدایی منظم به روش غرقه سازی واقعی (رویارویی حقیقی با موقعیت های هراس)
3. رفتار درمانی شناختی (CBT)

حساسیت زدایی با غرقه سازی تجسمی

در این روش در واقع رویارویی با محرک استرس زا به صورت تصویر سازی ذهنی انجام می شود. این روند آرام و به صورت گام به گام با کمک روان درمانگر انجام شده و پس از رویارویی کامل، مرحله ی آرام سازی انجام می گیرد. این روند نیاز به چند جلسه درمانی توسط متخصص در این زمینه دارد.

حساسیت زدایی با غرقه سازی واقعی

این روش در واقع رویارویی با محرک استرس زا به صورت واقعی و گام به گام است که باز هم با کمک روان درمانگر متخصص انجام می شود.

به طور کلی روش های حساسیت زدایی می تواند به افراد مبتلا به فوبیا کمک کند تا واکنش خود را به منبع ترس و محرک ترس تغییر دهند. این افراد با کمک روان درمانگر متخصص به تدریج در معرض عامل ترس و فوبیای خود قرار می گیرند و طی مرور زمان و با تشخیص روان درمانگر نسبت به آمادگی درمانجو، فرد مرحله به مرحله با ترس خود مواجه می شود. به عنوان مثال فرد مبتلا به هوافوبیا یا ترس از پرواز با هواپیما، ممکن است مراحل زیر را با راهنمایی درمانگر انجام دهد:

• فرد ابتدا در مورد پرواز فکر می کند. (افرادی که فوبیا دارند گاها حتی در هنگام فکر کردن به موقعیت ترس خود، دچار وحشت می شوند)
• درمانگر به مرور از فرد می خواهد تا تصاویر هواپیما ها را ببینند.
• در مرحله ی بعد فرد به فرودگاه می رود و از دور به پروازها و موقعیت ورود به هواپیما نگاه می کند.
• فرد با نشستن در یک کابین هواپیما شبیه سازی شده، خود را در موقعیت پرواز تجسم می کند و بیشتربا ترس خود مواجه می شود.
• سرانجام فرد سوار هواپیما شده و پرواز را تجربه می کند.

رفتاردرمانی شناختی (CBT)

روان پزشک، روان درمانگر یا مشاور به فرد مبتلا به فوبیا کمک می کند تا روش های مختلف درک و واکنش نسبت به منبع ترس یا محرک فوبیای خود را بیاموزد. این کار می تواند رویارویی با منبع ترس را برای فرد آسان تر کند. مهمتر از همه این است که، CBT می تواند به فردی که دچار فوبیا می شود، آموزش دهد که چگونه احساسات و افکار خود را کنترل کرده و واکنش مناسب نشان دهد. در این روش درمان فوبیا از طریق تغییر باور های فرد اتفاق می افتد. فرد مبتلا به فوبیا در طی جلسات درمانی با کمک روان درمانگر به این باور می رسد که در مقابله با موقعیت ترسناک این توان را دارد تا به نحو شایسته ای عمل کند. هدف این مدل درمان تقویت کردن احساس کارایی و توانمندی شخصی است و این اطمینان را به درمانجو میدهد که او می تواند از پسِ محرک فوبیک (عامل ترس) برآید.

سخن آخر روان نیوش در مورد درمان فوبیا

فوبیا می تواند منبع واقعی و مداومی برای پریشانی فرد در زندگی باشد. با این حال، فوبیا در بیشتر موارد قابل درمان است و با این که گاهی اوقات اجتناب از موقعیت ترس می تواند راهی برای آرامش افراد مبتلا به فوبیا باشد، اما درمان فوبیا راهی دائم برای رسیدن به آرامش است.

اگر دچار فوبیا هستید، تنها چیزی که هرگز نباید از آن بترسید، درخواست کمک از متخصص است. برای درمان فوبیا می توانید از روان پزشکان و روان درمانگران مجموعه ی روان نیوش کمک بگیرید. برای این کار با ما تماس بگیرید.

روان نیوش تنها از بهترین مقالات معتبر و به روز دنیا برای تولید محتوا استفاده می کند.

روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.

منابع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/249347#symptoms

با تشکر از رواندرمانگر-راضیه کبکی