شاید شما اسم فوبیا را شنیده باشید اما نمی دانید معنی فوبیا چیست؟ یا نمی دانید انواع فوبیا و درمان آن ها کدام است؟ اختلال فوبیا یکی از اختلالات اضطرابی است که موجب می شود فرد از یک شرایط، موجود زنده، شیء یا مکان خاص، ترس شدید و غیر منطقی را تجربه کند. افرادی که فوبیا را تجربه می کنند معمولا سعی دارند جوری زندگی کنند که از آن موقعیت ترسناک که فکر میکنند برایشان خطر آفرین است، اجتناب کنند.
روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.
این اجتناب از موقعیت های خاص می تواند مسیر زندگی برخی افراد را تغییر داده و به شدت محدود کند، علاوه بر آن افراد گاهی در اثر خجالت و یا مورد تمسخر قرار گرفتن دیگران، سعی در پنهان کردن فوبیا و ترس خود دارند و فشار زیادی را درون خود تحمل می کنند. فوبیا از این طریق (علاوه بر علائم مستقیم خود) می تواند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
فوبیا شایع ترین اختلال روانی در زنان و دومین اختلال روانی شایع در مردان است. از گروه اختلالاتی که می تواند به همراه فوبیا ظاهر شوند، می توان به سایر اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی و اختلالات مرتبط با این مواد اشاره کرد. اما انواع فوبیا را نباید با اختلالات اسکیزوفرنی (افرادی با مشکلات توهم و هذیان)، خود بیمار انگاری (افرادی با ترس زیاد و وسواس از ابتلا به بیماری)، وسواس فکری یا عملی و اختلال پانیک یا حمله عصبی پانیک اشتباه گرفت.
در مورد اختلال یا حمله ی پانیک می توانید مقاله ی “علائم حمله عصبی پانیک چیست و چطور بر آن غلبه کنیم؟” را بخوانید.
انواع فوبیا شامل فوبیای خاص، سوشال فوبیا (اختلال اضطراب اجتماعی) و آگورا فوبیا (بازار هراسی) می شود. در این مقاله انواع فوبیا و درمان آن ها را بررسی می کنیم تا موجب آشنایی بیشتر شما شود.
اگر میخواهید با انواع فوبیا و درمان آن آشنا شوید ابتدا لازم است بدانید که هر کدام از انواع فوبیا به چه صورت هستند و فرد در آن حالت چه ترس هایی را تجربه خواهد کرد:
فوبیای ساده: فوبیای خاص عموما به عنوان فوبیای ساده شناخته می شود چرا که ممکن است در زندگی روزمره ی فرد زیاد اتفاق نیفتد، مثل ترس از مار یا کوسه که ممکن است حتی در کل زندگی فرد اصلا موقعیتی برای مواجهه با این حیوانات و رو به رو شدن با خطر احتمالی پیش نیاید. بنابراین این فوبیا و ترس می تواند در زندگی فرد تاثیر چندانی نداشته باشد.
اگرچه انواع فوبیا و درمان آن به این منظور معرفی می شود که شما بدانید برای همه ی فوبیا ها درمان مناسب وجود دارد و حتی غیر محتمل ترین فوبیاها که کم ترین تاثیر را در زندگی روزانه ی فرد می گذارند هم قابل درمان بوده (2 روش اصلی درمان فوبیا چیست؟) و پس از درمان زندگی راحت تری را برای فرد ایجاد می کنند.
فوبیای پیچیده: در مقابل اضطراب اجتماعی و آگورا فوبیا به عنوان فوبیای پیچیده شناخته می شوند، چرا که عوامل محرک آن ها به راحتی قابل شناسایی نیستند و افراد مبتلا به فوبیای پیچیده سخت تر می توانند از قرار گرفتن در موقعیت فوبیا و محرک های ترس اجتناب کنند. مثل ترك خانه یا قرار گرفتن در جمع زیاد، که عملا غیر قابل اجتناب هستند. پس این فوبیا ها بخشی از انواع فوبیا و درمان آن هستند که برخورد با آن ها نسبتا دشوار تر و پیچیده تر است. چرا که بیشتر سلامت کلی روان و جسم افراد مبتلا را تحت تاثیر قرار می دهد و لزوم درمان آن عموما بیشتر است.
به عنوان مثال، فردی که اختلال اضطراب اجتماعی را تجربه می کند، اختلالات خلقی مرتبط، پر اشتهایی و پر خوری عصبی و سایر اختلالات اضطرابی را نیز ممکن است تجربه کند. یا کسانی که آگورا فوبیا را تجربه می کنند، ممکن است تعدادی فوبیای دیگر هم در کنار آن داشته باشند که همگی به هم ارتباط پیدا می کنند. این موارد می تواند شامل مونو فوبیا (یا ترس از تنها ماندن) و کلاسترو فوبیا (یا ترس از گرفتار شدن و گیر کردن در فضاهای بسته) باشد.
لازم است بدانید که در شدید ترین و بد ترین حالت، فردی مبتلا به آگورا فوبیا ممکن است به ندرت از خانه ی خود خارج شود.
برای درمان فوبیا توسط درمانگران متخصص با روان نیوش تماس بگیرید.
در طبقه بندی انواع فوبیای خاص میتوان به موارد زیر اشاره کرد
جالب است که بدانید افراد می توانند تقریباً از هر چیزی به شدت بترسند و فوبیا داشته باشند. همچنین، با تغییر جامعه و نحوه ی زندگی انسان ها، لیست ترسهای احتمالی نیز تغییر می یابد. به عنوان مثال نوموبو فوبیا ترس از دور ماندن از تلفن همراه و کامپیوتر و به طور کلی عدم دسترسی به تکنولوژی است که در سال های اخیر ایجاد شده است.
انواع فوبیا عموما بعد از سن 30 سالگی شروع نشده و بیشتر در دوران کودکی، سالهای نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود. انواع فوبیا می توانند ناشی از یک تجربه استرس زا، یک واقعه ترسناک یا سابقه ی فوبیا در والدین یا یکی از اعضای خانواده باشند که یک کودک می تواند آن فوبیا را “بیاموزد”.
بعضی از روانشناسان بر این باور هستند که ما انسان ها برای ترسیدن از محرک های خاص، از پیش برنامه ریزی شده ایم. روانشناسان رفتارگرا یادگیری ناسازگارانه محیط یا والدین را در این موضوع دخیل می دانند و اگر بخواهیم از لحاظ شناختی بررسی کنیم چیزی جز یک چرخه ی معیوب و تعبیر اشتباه از محرک نیست که موجب ترس افراد می شود.
باید در نظر داشت که افراد فوبیک سیستم های هشدار بیش فعالی برای احساس خطر دارند و این سوء تعبیر از محرک را موجب می شود و روانکاوان نیز معتقدند که اضطراب شدید از بی نتیجه ماندن واپس رانی های ذهن است که باعث بروز این اختلال می شود.
برای تشخیص این اختلال که یکی از انواع فوبیا محسوب است باید موارد زیر رادر نظر گرفت:
نکته ی مهمی که باید در نظر گرفته شود این است که اختلال اضطراب اجتماعی با آگورا فوبیا (بازارهراسی) اسکیزوئید (افردای که علاقه ای به ارتباط اجتماعی ندارند) و اختلال پانیک متفاوت است و نباید یکی گرفته شود.
یکی از راه های درمان اختلال اضطراب اجتماعی، بالا بردن عزت نفس و از بین بردن ذهن خوانی منفی است که برای درمان نیاز به کمک گرفتن از یک روان درمانگر وجود دارد.
مقاله درمان قطعی پانیک را برای آشنایی با روش های درمان حمله عصبی پانیک را مطالعه کنید.
زمانی که فرد شروع به برنامه ریزی زندگی خود بر اساس “اجتناب از موقعیت های ترس” می کند، می توان انواع فوبیا را در فرد تشخیص داد. همان طور که گفتیم در زمان وجود انواع فوبیا، ترس بسیار شدید تر از حالت نرمال است و عموما با آن موقعیت هیچ تناسبی ندارد!
به طور مثال مراجعی را در نظر بگیرید که با شکایت ترس از گربه به درمان گر مراجعه می کند. وی وقتی با گربه رو به رو می شود حالت وحشت، بی حسی و حتی بی هوشی پیدا می کند. در حالی که دیگران نسبت به گربه چنین واکنشی یا مشابه آن را ندارند و این یک ترس طبیعی نیست. و مبتلایان به انواع فوبیا، بیش از حد در تلاش برای اجتناب از محرک هایی که موجب ترسشان می شود هستند. برای تشخیص انواع فوبیا و درمان آن باید ملاک های زیر را در نظر بگیریم:
فوبیا با استرس متفاوت است، پیشنهاد میکنیم مقاله ی “راههای غلبه بر استرس ” را نیز مطالعه کنید.
در شناخت انواع فوبیا و درمان آن، باید بدانیم که عموما افراد دچار فوبیا موارد زیر را تجربه خواهند کرد:
همان طور که پیش تر ذکر شد، احتمالاً فرد هنگام مواجهه با محرک ترس خود احساس وحشت و اضطراب شدید را تجربه خواهد کرد. این ترس و وحشت اثرات جسمی ای نیز بر روی فرد خواهد داشت که عبارت اند از:
نکته ی جالب در مورد فوبیا این است که احساس نگرانی می تواند به سادگی با فقط فکر کردن در مورد موضوع هراس ایجاد شود. در زمان وجود محرک ترس برای كودكان خردسال، والدین ممکن است شاهد گریه ی شدید کودک باشند، یا این که کودک سعی دارد پشت پاهای والدین خود پنهان شود یا اینکه اصلا نخواهد از والدین خود جدا شود.
اگر برای درمان فوبیا در خود به دنبال درمانگر متخصص می گردید، با ما تماس بگیرید.
روان نیوش تنها از بهترین مقالات معتبر و به روز دنیا برای تولید محتوا استفاده می کند.
روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.
منابع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/249347
با تشکر از رواندرمانگر – راضیه کبکی
احتمالا همه ی ما در مورد فواید یوگا در سلامت جسم و ذهن شنیده ایم…
اختلال دو قطبی (بایپولار) یا افسردگی شیدایی یکی از اختلالات روان است که دوره های…
سال ها است که می دانیم مداخلات روان شناسانه مانند رفتار درمانی شناختی (CBT) و…
عاشق شدن آسان است، اما نگه داشتن یک رابطه عاطفی و یادگیری این که چگونه…